Το Εθνικό Θέατρο ακύρωσε την προβολή της παράστασης “Η ισορροπία του Nash (Νας)”. Ο λόγος ήταν οι αντιδράσεις για το συγκεκριμένο έργο από αρκετούς πολίτες, αλλά και από κάποια ΜΜΕ. Η παράσταση περιείχε αποσπάσματα από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού “Η μέρα εκείνη”. Αυτός ήταν ουσιαστικά και ο λόγος που προκλήθηκαν αντιδράσεις.
Ο Σάββας Ξηρός υπήρξε μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη. Έχει κατηγορηθεί και έχει φυλακιστεί από την δικαιοσύνη για τις δολοφονίες και τα αδικήματα που έχει πράξει. Προσωπικά, διαφωνώ πλήρως με την στάση ζωής που ακολούθησε και με τις πρακτικές του. Είμαι κατά της βίας από όπου και αν προέρχεται, όπου και αν κατευθύνεται και για οποιοδήποτε λόγο και αν συμβαίνει (εκτός των περιπτώσεων νόμιμης άμυνας). Αυτό όμως τι σημαίνει; Ότι δεν έχει δικαίωμα ένας άνθρωπος να εκφράσει τη γνώμη του, μέσα από μία θεατρική παράσταση; Όταν η Ελληνική δικαιοσύνη – που αποτελεί θεσμό του κράτους – έχει δώσει στον Σάββα Ξηρό το δικαίωμα στην υπεράσπιση του εαυτού του – ανεξαρτήτως εάν έπειτα τον καταδίκασε σε 5 φορές ισόβια – πως μπορούμε εμείς οι υπόλοιποι να απαγορεύσουμε την παρουσίαση των απόψεών του σε μία θεατρική παράσταση; Δημοκρατία σημαίνει έκφραση ιδεών. Το ότι επιτρέπουμε σε κάποιες ιδέες να εκφράζονται, δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε με αυτές.
Εάν κάποιος, για παράδειγμα, διαβάσει την βιογραφία του Αδόλφου Χίτλερ στο διαδίκτυο αυτό σημαίνει ότι είναι ναζιστής; Το ίδιο ισχύει και με αυτή την παράσταση. Το γεγονός ότι κάποιος επιθυμούσε να την δει, δεν σημαίνει ότι είναι υπέρ της τρομοκρατίας. Όταν επιλέγει κανείς να παρακολουθήσει μία παράσταση, έχει τη δυνατότητα (εφόσον διαθέτει στοιχειωδώς υγιή νου) να κρατήσει μία απόσταση από την παράσταση αυτή και από τα νοήματα που θέλει να προβάλλει στους θεατές. Έπειτα, έχει τη δυνατότητα εάν δεν του αρέσει να την κατακρίνει και να την απορρίψει.
Στο σύγχρονο κράτος στο οποίο ζούμε, πρέπει να αφήνουμε όλες τις απόψεις να εκφράζονται δημοσίως και από κει και πέρα ο καθένας έχει το δικαίωμα της υποστήριξης ή της μη υποστήριξης (εξαιρώ τις απόψεις περί παιδοφιλίας). Άλλωστε, η δικαιοσύνη του κράτους μας έχει πάρει θέση για τις απόψεις και τις πρακτικές του Σάββα Ξηρού. Αυτή η θέση δεν αλλάζει με την πραγματοποίηση ενός θεατρικού έργου. Η τέχνη δεν έχει στόχο την δημιουργία συνειδήσεων, αλλά την έκφραση απόψεων. Μέχρι εκεί.
Μου κάνει εντύπωση, επιπλέον, το πως κατέβηκε και λογοκρίθηκε μία παράσταση, χωρίς καν να προβληθεί. Ακόμη και αν περιείχε ακραίες και απαράδεκτες σκηνές, αυτό δεν μπορεί να αποδειχθεί γιατί η παράσταση δεν παίχτηκε καν.
Η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα που απαιτεί αντοχές. Αντοχές στη μη απαγόρευση των ακραίων ιδεών. Διότι στην δημοκρατία δεν πρέπει να απαγορεύονται οι ακραίες ιδέες. Πρέπει να δημιουργείται η κατάλληλη παιδεία, έτσι ώστε να απορρίπτονται αυτές οι ακραίες ιδέες από όσους το επιθυμούν. Η ωμή απαγόρευση, χωρίς διάλογο και χωρίς επιχειρήματα, δεν αποτελεί λύση.
Υ.Γ. 1: Διαθέτω πλήρη κατανόηση και θλίψη για όλους τους συγγενείς των θυμάτων της 17 Νοέμβρη. Δικαιολογώ επίσης τις όποιες αντιδράσεις τους.
Υ.Γ. 2: Όσον αφορά τους υπόλοιπους, όσοι από αυτούς απαίτησαν να μην πραγματοποιηθεί η προβολή της παράστασης, πως αντέδρασαν όταν ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος δήλωσε για τους ομοφυλόφιλους τα εξής: “Αυτούς τους ξεφτυλισμένους, φτύστε τους! Είναι εκτρώματα της φύσεως!”. Ζήτησαν την αποπομπή του από την Εκκλησία;
