Με αφορμή το θάνατο του Φιντέλ Κάστρο, την τελετή αποχαιρετισμού του από το λαό της Κούβας όλη αυτή την εβδομάδα, αλλά και τα σχόλια που υπήρξαν για το βίο του, παίρνω την ευκαιρία να γράψω κι εγώ μερικές σκέψεις για το μοντέλο της Κούβας.
Δηλώνω πως την Κούβα δεν την έχω επισκεφθεί ποτέ στη ζωή μου. Θα το ήθελα ωστόσο στο μέλλον. Συνεπώς, οι πληροφορίες που διαθέτω υφίστανται από εμπειρίες άλλων που μου τις έχουν μεταφέρει.
Από τα όσα έχω ακούσει λοιπόν, πρόκειται για μία κοινωνία στην οποία οι άνθρωποι δεν ζουν με πολλά και ακριβά αγαθά. Δεν έχουν ας πούμε πολυτελείς τηλεοράσεις ή video games. Ζουν όμως με τα σημαντικότερα. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει – ακόμη και οι πολέμιοι εχθροί της – ότι στην Κούβα υπάρχει ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου. Τα σχολεία είναι δωρεάν και είναι για όλα τα παιδιά. Ακόμη και για τα πιο φτωχά. Το ίδιο ισχύει και στα νοσοκομεία.
Στην Κούβα, εκτός του ότι υπάρχει χαμηλό επίπεδο αναλφαβητισμού, τα στοιχειώδη ζητήματα επιβίωσης του ανθρώπου είναι λυμένα. Κανείς άνθρωπος δεν μένει χωρίς σπίτι και χωρίς φαγητό. Η ανεργία στην Κούβα είναι από τις χαμηλότερες στον κόσμο. Κανείς δεν ψάχνει για φαγητό στα σκουπίδια.
Όλα αυτά οφείλονται σε μεγάλο βαθμό και στον Φιντέλ Κάστρο. Λένε ορισμένοι ότι ο Κάστρο ήταν φιλελεύθερος κομμουνιστής στην αρχή και μετά μετατράπηκε σε έναν απόλυτο δικτάτορα. Δεν συμφωνώ απόλυτα, αν και βέβαια έκανε και κάποια σοβαρά (έως και τραγικά) λάθη, χωρίς αμφιβολία (με ένα από αυτά την απαγόρευση εξόδου από τη χώρα για τους πολίτες).
Ωστόσο, στην Κούβα υπάρχουν λαϊκές συνελεύσεις. Υπάρχει άμεση δημοκρατία. Ας μας πει κάποιος αν αυτές οι λαϊκές συνελεύσεις υπάρχουν σε κάποια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είμαι της άποψης ότι κανένα οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης δεν είναι τέλειο, καθώς αυτά τα συστήματα τα φτιάχνουν άνθρωποι. Συνεπώς, εφόσον οι άνθρωποι δεν είναι τέλειοι και είναι λογικό να κάνουν λάθη, θα είναι – έστω και λίγο – λανθασμένα και τα συστήματα που αυτοί δημιουργούν.
Το ζήτημα όμως είναι να δούμε ποιο σύστημα είναι το λιγότερο λανθασμένο. Αυτό που εξασφαλίζει τουλάχιστον τα βασικά σε έναν άνθρωπο για την επιβίωσή του, ή αυτό που ζούμε στην Ελλάδα, δηλαδή το όλο και μεγαλύτερο χάσμα πλούσιων και φτωχών που συντελείται τα τελευταία χρόνια;
Δεν επιθυμώ να αγιοποιήσω ή να δαιμονοποιήσω τον Κάστρο. Απλώς έναν προβληματισμό παραθέτω. Και αυτό που αναγνωρίζω και θαυμάζω στο λαό της Κούβας, είναι ότι αυτός ο λαός την επέλεξε αυτή τη ζωή που κάνει. Επέλεξε να εξεγερθεί από μία δικτατορία το 1959 και επέλεξε να ζει, όπως ζει σήμερα. Έστω και αν δεν απολαμβάνει πολυτελή αγαθά. Οι υπόλοιποι λαοί του κόσμου (συμπεριλαμβανομένου και του Ελληνικού), έχουν επιλέξει τη σημερινή μοίρα τους; Ή μήπως κάποιοι άλλοι τους την έχουν επιβάλλει; Όλα αυτά, γιατί δεν μας τα αναφέρουν οι θιασώτες του “νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού μονόδρομου” (δημοσιογράφοι και άλλοι);
